Pageviews:

Employee Stock Ownership Plan (ESOP) అంటే కంపెనీ బాగా పని చేస్తే ఉద్యోగులకు షేర్లు ఇచ్చి బహుమతులు అందించే పద్ధతి. ESOPs పబ్లిక్ కంపెనీలు (షేర్లు స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్‌లో ట్రేడ్ అయ్యేవి) మరియు ప్రైవేట్ కంపెనీలు (షేర్లు పబ్లిక్‌గా ట్రేడ్ కాకపోయేవి) రెండూ ఇవ్వవచ్చు. రెండు సందర్భాల్లోనూ, షేర్లు వెస్ట్ అయిన తర్వాత, కంపెనీ వాటిని తిరిగి కొంటే లేదా మరో కంపెనీ ఆ ఫర్మ్‌ను కొనుగోలు చేసి ఆ డీల్‌లో ఉద్యోగి షేర్లను తీసుకుంటే, ఉద్యోగులు వాటి విలువ పొందవచ్చు. ప్రైవేట్ కంపెనీలలో, ఉద్యోగులు IPO వచ్చే వరకు ఆగి స్టాక్ మార్కెట్లో అమ్ముకోవచ్చు లేదా Forge Global, EquityZen (అమెరికా) లేదా UnlistedZone, EquityBay (ఇండియా) వంటి లిస్టింగ్ కాని షేర్ల కోసం ఉన్న ప్రత్యేక మార్కెట్లను ఉపయోగించవచ్చు.

ESOPలు పాపులర్ కావడానికి కారణాలు:

కంపెనీ విజయానికి రివార్డులు కట్టిపెట్టడం ద్వారా ఉద్యోగులను ప్రేరేపిస్తాయి
వెస్టింగ్ రూల్స్ వలన సిబ్బందిని నిలుపుకోవడంలో సహాయం చేస్తాయి
ఉద్యోగుల లక్ష్యాలను యజమానుల లక్ష్యాలతో సమానంగా చేస్తాయి

ఒక ఉదాహరణ: ఒక స్టార్టప్‌లో ఇంజినీర్‌కి నాలుగేళ్లలో వెస్ట్ అయ్యే ESOPలు ఇస్తారు. కంపెనీ విలువ పెరిగి పబ్లిక్ అయితే, ఆ షేర్లు పెద్ద మొత్తంలో విలువ పొందవచ్చు. కానీ కంపెనీ విఫలమైతే, ఆ షేర్లకు విలువ ఉండదు — అందుకే ESOPలు హై-రిస్క్, హై-రివార్డ్ బెనిఫిట్.

ఈక్విటీ పరిహారం రకాలు

స్టాక్ ఆప్షన్లు – ఫిక్స్‌డ్ ధర (strike price) వద్ద తరువాత షేర్లు కొనుగోలు చేసే హక్కు. షేర్ ధర ఆ ధర కంటే పెరిగితే మాత్రమే విలువైనవి.
రిస్ట్రిక్టెడ్ స్టాక్ యూనిట్స్ (RSUs) – కొన్ని షరతులు నెరవేరిన తర్వాత ఇస్తారు; కొనుగోలు ధర అవసరం లేదు.
పర్ఫార్మెన్స్ షేర్లు – లక్ష్యాలు (ఉదా: ఆదాయం లేదా మార్కెట్ షేర్) చేరితే మాత్రమే ఇస్తారు.

ప్రతి రకానికి ప్లస్-మైనస్ ఉంటాయి. స్టాక్ ఆప్షన్లు పెద్ద లాభాలు ఇవ్వవచ్చు కానీ విలువ లేకుండా ముగిసే అవకాశమూ ఉంటుంది. RSUsలో షరతులు పూర్తయిన వెంటనే యాజమాన్యం వస్తుంది, కానీ షేర్ ధరలు పెరిగితే ఇవి అంత లాభదాయకం కావు. పర్ఫార్మెన్స్ షేర్లు రివార్డును టార్గెట్‌కి బలంగా కట్టిపెడతాయి కానీ పొందడం కష్టం.

వెస్టింగ్: షేర్లు ఎలా సంపాదిస్తారు

వెస్టింగ్ అంటే మీరు అన్ని షేర్లను ఒకేసారి పొందరు. సాధారణ షెడ్యూల్స్:

టైమ్-బేస్డ్: ఉదా, నాలుగేళ్లలో ప్రతి సంవత్సరం 25%
క్లిఫ్: ఒక సంవత్సరం షేర్లు రాకుండా, తరువాత ఒకేసారి పెద్ద మొత్తంలో
పర్ఫార్మెన్స్-బేస్డ్: లక్ష్యాలు చేరితేనే షేర్లు వెస్ట్ అవుతాయి

వెస్టింగ్ వలన ఉద్యోగులు కంపెనీ విజయానికి అర్థపూర్వకంగా కట్టుబడి ఉంటారు.

మస్క్–టెస్లా కథ

2018లో, ఎలాన్ మస్క్ టెస్లా పెద్ద టార్గెట్లు చేరితేనే $56 బిలియన్ విలువైన పర్ఫార్మెన్స్ ఆధారిత రివార్డు పొందే డీల్ పొందాడు. షేర్‌హోల్డర్లు అంగీకరించారు కానీ 2024 ప్రారంభంలో, డెలావేర్ కోర్టు అది చాలా పెద్దదని, మస్క్ బోర్డు మీద అధిక ప్రభావం కలిగించాడని చెబుతూ రద్దు చేసింది.

ఇప్పుడు టెస్లా కఠినమైన EV పోటీ, మందగించిన వృద్ధి, మరియు మస్క్ ఇతర వ్యాపారాలతో గడుపుతున్న సమయంపై ఇన్వెస్టర్ ఆందోళనలు ఎదుర్కొంటోంది. 2025 ఆగస్టులో, బోర్డు మస్క్‌కి $29 బిలియన్ తాత్కాలిక రివార్డు ఇచ్చింది — ఇది 96 మిలియన్ RSUs (టెస్లా 2019 ప్లాన్‌లో భాగంగా). టెస్లా ఎలాన్‌కి ఇచ్చిన ఈ ESOP రివార్డ్‌లో ముఖ్యాంశాలు:

రకం: RSUs — షేర్లు నేరుగా ఇస్తారు, కొనుగోలు అవసరం లేదు
వెస్టింగ్: రెండు సంవత్సరాలు సీనియర్ ఎగ్జిక్యూటివ్‌గా ఉండాలి
లాక్-అప్: వెస్టింగ్ తర్వాత ఐదు సంవత్సరాలు ఎక్కువ భాగం షేర్లు అమ్మకూడదు
ఫాల్బ్యాక్: 2018 రివార్డు తిరిగి అమలులోకి వస్తే, ఈ గ్రాంట్ రద్దవుతుంది

2018 రివార్డు unlike, ఇది రిటెన్షన్-ఫోకస్‌డ్ — ప్రత్యేక పనితీరు మైల్స్‌టోన్లకు కాకుండా, కీలక సమయాల్లో మస్క్ టెస్లాలో ఉండేలా చేయడానికి.

రిటెన్షన్ RSUs ఎందుకు వాడాలి?

పెద్ద మొత్తంలో క్యాష్ ఇవ్వకుండా లీడర్స్ ఉండేలా చేస్తాయి
వెస్టింగ్ వలన దీర్ఘకాల కట్టుబాటు వస్తుంది
లీడర్ వెళ్లిపోతే, వెస్ట్ కాని షేర్లు పోతాయి

ఇలాంటి టాక్టిక్స్‌ని ఇతర కంపెనీలు కూడా వాడాయి — Apple 2021లో Tim Cook‌కి రిటెన్షన్ RSUs ఇచ్చింది; Microsoft కూడా Satya Nadellaకి ఇచ్చింది.

ESOPలు ఎందుకు ముఖ్యం

స్టార్టప్‌లలో, ESOPలు పెద్ద జీతాలు ఇవ్వకుండా టాలెంట్‌ను ఆకర్షించే మార్గం. పెద్ద కంపెనీలలో, టాప్ పర్ఫార్మర్లను నిలుపుకోవడంలో సహాయం చేస్తాయి. ఉద్యోగులు యజమానుల్లా అనిపించేలా చేస్తాయి. కానీ వీటికి లోపాలూ ఉంటాయి. కంపెనీ షేర్ ధర పడిపోతే, ESOP విలువ కూడా పడిపోతుంది. ప్రైవేట్ కంపెనీలలో, లిక్విడిటీ సమస్య — అమ్ముకోవడానికి బైబ్యాక్, అక్విజిషన్, IPO లేదా అన్‌లిస్టెడ్ షేర్ ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు అవసరం.

మస్క్ కేసు చూపిస్తోంది — ఈక్విటీ అవార్డులు కేవలం పేమెంట్ గురించే కాదు — అవి స్ట్రాటజీ గురించే. లక్ష్యం: లీడర్లను ఉంచడం, వారి అదృష్టాన్ని కంపెనీతో కలపడం, కంపెనీ గెలిస్తే రివార్డులను పంచుకోవడం.

చివరికి, ESOPలు, RSUs, పర్ఫార్మెన్స్ షేర్లు ఇవన్నీ HR పర్క్స్‌ కంటే ఎక్కువ — ఇవి కంపెనీ తన కీలక సిబ్బందిని ఉంచుకుంటుందా లేదా పోటీదారులకు కోల్పోతుందా అనే విషయంలో కీలక పాత్ర పోషించే టూల్స్.